zobacz też: Polska Czerwona Księga
|
Table of Contents
|
Czerwona Lista Gatunków Zagrożonych - The IUCN Red List of Threatened Species
publikowana przez IUCN (The World Conservation Union) lista zagrożonych wyginięciem gatunków organizmów, ukazała się po raz pierwszy w 1966 roku. Ostatnia edycja Czerwonej Księgi (rok 2006) zawiera spis 7.700 gatunków zwierząt, około 8.400 gatunków roślin oraz 3 gatunki grzybów, co łącznie daje 16.100 gatunków zagrożonych. Większość z nich uzyskała status zagrożonych w wyniku działalności człowieka.
Od roku 2000 dostępna jest w wersji elektronicznej www.iucnredlist.org, aktualizowanej co roku i analizowanej w większym stopniu co 4-5 lat.
Czerwona Księga klasyfikuje wymienione w niej organizmy w następujących kategoriach:
EX (ang. extinct) - całkowicie wymarłe, oznaczane znakiem †
EW (ang. extinct in wild) - wymarłe w stanie dzikim - klasyfikuje się jako wymarłe na wolności, co oznacza, że
pojedyncze okazy, czy nawet populacje mogą żyć jeszcze w hodowlach i ogrodach zoologicznych
CR (ang. critically endangered) - krytycznie zagrożone wymarciem w stanie dzikim
EN (ang. endangered) - zagrożone - przypisuje się im bardzo wysokie ryzyko wymarcia w stanie dzikim
VU (ang. vulnerable) - narażone - gatunki, którym przypisuje się wysokie ryzyko wymarcia w stanie dzikim
NT (ang. near threatened) - bliski zagrożoniu wymarciem, gatunek, który w tym momencie nie może być jeszcze zaliczony do kategorii VU, ale przewiduje się, że może to nastąpić w przyszłości
LC (ang. least concern) - gatunki najmniejszej uwagi, nie kwalifikujące się do wyżej wymienionych kategorii zagrożenia
DD(ang. data deficient) - gatunki, których stopień zagrożenia nie został jeszcze określony w skutek niedokończonych badań pod tym kontem
NE (ang. not evaluated) - nie oszacowany według kryteriów IUCN
Kryteria poszczególnych kategorii: http://intranet.iucn.org/webfiles/doc/SSC/RedList/redlistcatsenglish.pdf
Struktura kategorii:
Starszy system opracowany w 1994 roku, a obowiązujący do 2000 roku wygląda nieco inaczej.
Ważne jest, że gatunki, na temat których dane nie były aktualizowane po roku 2000 są kategoryzowane
według tego własnie systemu. Z tego powodu, przy takich gatunkach znajdują się symbole
obecnie już nie stosowane - LR i CD.
LR (ang. lower risk) gatunki mniejszego ryzyka
CD (ang. conservation depended) gatunki, których przyszłość zależy od ich ochrony
Nie podaję tu opisu kategorii stosowanych w latach 1994 - 2000 (dokładny opis systemu: http://www.iucnredlist.org/info/categories_criteria1994), ponieważ kryteria kategorii z tego systemu nie są jednoznaczne z kryteriami kategorii o tych samych nazwach z systemu przedstawionego powyżej - obecnie obowiązującego.
Struktura systemu z lat 1994 - 2000:
.
Polska lista gatunków zagrożonych:
Polska Czerwona Księga
Critically endangered species - gatunki krytycznie zagrożone wymarciem:
Dipodomys ingens
GIANT KANGAROO RAT
gatunek endemiczny
występujący w dolinie
the San Joaquin Valley,California.
.
.
.
.
.
.
.
.
Cyclura pinguis
Anegada ground Iguana
vel Anegada island iguana
vel Anegada rock iguana
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Orangutan Sumatrzański
Pongo abelii
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Western Gorilla
Gorilla gorilla
.
.
.
.
.
.
.
.
Extinct in wild - gatunki całkowicie wymarłe na wolności:
Corvus hawaiiensis kruk hawajski
Dwa ostatnie osobniki tego gatunku zniknęły w 2002 roku. Obecnie parę kruków tego rodzaju jest trzymana w hodowlach. Planuje się również reintrodukcję tego gatunku.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Mustela nigripes fretka czarnostopa
Jedyny gatunek fretki uznawany za rodzimy dla Północnej Ameryki. W 1994 roku gatunek ten sklasyfikowano jeszcze jako zagrożony, obecnie uznawany jest za wymarły na wolności. (IUCN Red List 2007).
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Oryx dammah oryks szablorogi
Antylopa ta występowała w północnych rejonach Afryki. Od roku 1986 do 1994 uznawana za gatunek zagrożony, w 1996 sklasyfikowana jako krytycznie zagrożony, a od 2000 jako wymarły na wolności. Gatunek wytępiony przez człowieka - zabijany zarówno jako pożywienie jak i dla pięknych, dużych rogów stanowiących trofeum dla myśliwych.
Od roku 2000 donoszono o pojedynczych osobnikach widzianych w Nigerii i Czadzie, ale obserwacje nie potwierdziły tych doniesień.
Obecnie prowadzi się reintrodukcję gatunku na terenie Tunezji.
Oryks szablorogi jest bardzo dużą antylopą przystosowaną do życia w warunkach stepowych i pustynnych. Oryksy potrafią regulować temperaturę ciała i ograniczyć utratę wody, co pozwala przetrwać zwierzęciu na suchych obszarach. Osiąga około 1,2 m wysokości w kłębie i ciężar około 200 kg.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Equus ferus ssp. przewalskii koń przewalskiego
The last confirmed sighting in the wild was made in 1969 by the Mongolian scientist N. Dovchin. He saw a stallion near a spring called Gun Tamga, north of the Tachin-Shara-Nuru, in the Dzungarian Gobi (Paklina and Pozdnyakova 1989). Annual investigations by the Joint Mongolian-Soviet Expedition have since failed to find conclusive evidence for their survival in the wild (Ryder 1990). Chinese biologists conducted a survey in northeastern Xinjiang from 1980 to 1982 (covering the area of 88–90° E and 41°31'–47°10' N) without finding any horses (Gao and Gu 1989). The last wild populations have almost certainly disappeared."
Dlaczego gatunki wymierają?
Podstawą ewolucji jest ciągłe wymieranie i pojawianie się nowych gatunków. Jednakże obserwowane obecnie wymieranie gatunków jest na poziomie od 100 do 1000 razy wyższym niż zakładany naturalny proces wymierania. Jak podaje IUCN ten szacunek jest dość wstrzemięźliwy, ponieważ niektóre badania dowodzą, że jest ono wyższe od naturalnego o od 1000 do 11000 razy.
Oczywiście ten gwałtowny proces wymierania nie ma nic wspólnego z masowym zanikaniem gatunków z którym niejednokrotnie spotykamy się śledząc historię naszej planety. Przyczyną obecnego stanu jest rozwój cywilizacji.
Główną bezpośrednią przyczyną wymierania gatunków są znaczące przemiany lub niszczenie ich siedlisk.
Są gatunki, które potrafią zaadoptować sie do nowych warunków, emigrować w poszukiwaniu nowych nisz, te które tego nie potrafią skazane są na zagładę.
Wymarcie z powodu utraty siedliska dotyczy aż ponad połowy gatunków, które giną obecnie.
"Na drugim miejscu wśród przyczyn wymierania jest wprowadzanie przez człowieka gatunków pochodzących z innych rejonów geograficznych – wypierają one gatunki rodzime na drodze konkurencji lub po prostu je zjadają. Szczególnie wyraźne tego przykłady widać na oceanicznych wyspach i w Australii, gdzie sprowadzone przez człowieka zwierzęta: kozy, owce, króliki, szczury, psy i koty szybko opanowały środowisko wyjadając pożywienie rodzimym gatunkom lub powodując spustoszenia wśród nieprzystosowanych do obrony przed drapieżnikami miejscowych zwierząt. Także wprowadzanie obcych gatunków roślin wielokrotnie wywoływało duże zmiany w różnych ekosystemach przez wypieranie rodzimych roślin. Takie same problemy mogą wywołać organizmy modyfikowane genetycznie.
Dopiero trzecie miejsce na liście przyczyn wymierania gatunków zajmuje bezpośrednie zabijanie osobników – czyli przede wszystkim rybołówstwo, kłusownictwo, myślistwo oraz wycinanie drzew, które nie są uprawiane a jedynie rosną w naturalnych lasach (przede wszystkim tropikalnych)." Tomasz Cofta Różnorodność biologiczna
Zagrożone gatunki zwierząt potrzebują ochrony!
Sama czerwona lista nie wystarczy by uchronić zagrożone gatunki zwierząt przed wymarciem. Pomimo, iż Red List zawiera wskazówki naukowców jak chronić dany gatunek, co jest konieczne by zapewnić mu przetrwanie, bez regulacji prawnych i konkretnych działań (które zależą od państw, na których terytorium żyje dany gatunek) Czerwona Lista spełnia tylko funkcję informacyjną.
Niestety faktem jest, że życie tych zwierząt często zależy od papierków - albo przyjmie się ustawę o ich ochronie całkowitej albo nie.
Pomóż chronić zagrożone gatunki!!
Czerwona Księga IUCN Kategoria: Gatunki Krytycznie Zagrożone
.
Fakty:
W ciągu 20 minut na Ziemi wycina się 1200 akrów lasów, a do atmosfery emituje się 180000 ton dwutlenku węgla.
Każdy ubytek lasów na naszej planecie oznacza zniszczenie siedlisk zwierząt i roślin, a także kolejny wzrost ilości dwutlenku węgla w atmosferze.
Działająca przy IUCN komisja zajmująca się przetrwaniem gatunków zagrożonych SSC Species Survival Commission od czterdziestu lat zajmuje się badaniem ginących gatunków i promuje ich ochronę. Z badań komisji wynika min.:
- 15,589 gatunków na Ziemi jest zagrożonych wymarciem
- 1.9 gatunków zostało do tej pory opisanych spośród szacowanych 5 - 30 milionów gatunków żyjących na Ziemi
*w ciągu ostatnich 500 lat na Ziemi dzięki rozwojowi naszej cywilizacji wyginęło 844 gatunków zwierząt
*jeden z czterech gatunków ssaków i jeden na osiem gatunków ptaków jest zagrożony wymarciem w najbliższej przyszłości
*jeden z trzech gatunków płazów i połowa gatunków żółwi jest zagrożonych
*całkowita liczba zagrożonych od roku 1996 wzrosła z 5205 do 7266
*utrata i degradacja siedlisk jest główną przyczyną wymierania gatunków i dotyczy 86% zagrożonych gatunków ptaków, 86% zagrożonych gatunków ssaków i 88% zagrożonych gatunków płazów
*z trzech do 21 wzrosła liczba zagrożonych gatunków albatrosów od roku 1996
szacuje się, że co 9-44 minut na Ziemi wymiera kolejny gatunek
.
pomóż zatrzymać zegar odliczający czas jaki pozostał zagrożonym gatunkom
__Podpisz petycję!!__
.
Pomóż ocalić likaony!
Likaon, Lycaon pictus in. dziki pies afrykański, znajduje sie na Czerwonej Liście gatunków zagrożonych (IUCN cat.: EN). Głownym zagrożeniem dla tego gatunku jest utrata siedlisk i wybijanie przez człowieka. Problemem też jest handel zwięrzętami złapanymi na wolności. O dziwo do teraz Likaon nie znajduje się na liście CITES, chroniącej zagrożone gatunki dzikich zwierząt.
CITES - Konwencja dotycząca handlu zagrożonymi gatunkami zwierząt zakazuje handlu żywymi zwierzętami, skórami, czy jakimikolwiek produktami od nich pochodzącymi.
Ochrona Likaonów zależy w tej chwili tylko od lokalnych władz (zamieszkujące kiedyś całą Afrykę Likaony dziś występują w jej południowej i południowo-wschodniej części).
Podpisz petycję skierowaną do członków IUCN i rządów państw afrykańskich o ochronę Likaonów.
Na wolności pozostało już 3 -5,5 tysiąca osobników. Jeśli chcemy zachować te zwierzęta już dziś należy uchwalić odpowiednie przepisy.
Konieczne są ustawy przyjęte przez poszczególne państwa, na których terenie występują likaony, jak również międzynarodowa ustawa o zakazie handlu tymi zwierzętami, a więc wpisanie ich na listę CITES.
Niestety nie można efektywnie chronić zwierząt dopóki nie chroni ich prawo!
__Podpisz petycję!__
.
Europejskie pazy i gady wymierają!
info: 21.05.2009 www.countdown2010.net
Według oceny przeprowadzonej dla IUCN jedna piąta gadów i prawie jedna czwarta płazów europejskich jest zagrożona wyginięciem. Badania zlecone przez Komisję Europejską dowodzą, że sytuacja gadów i płazów jest niezwykle alarmująca; 59% populacji płazów i 42% populacji gadów wykazuje tendencje spadkowe. W przypadku 23% płazów i 21% gadów sytuacja jest tak poważna, że znalazły się na liście gatunków zagrożonych IUCN.
Europę zamieszkuje do 151 gatunków gadów i 85 gatunków płazów. Spośród nich sześc gatunków gadów sklasyfikowano jako krytycznie zagrożone ( włączając jaszczurkę Gallotia intermedia zamieszkującą Teneryfę), 11 jako zagrożone i 10 narażone na wyginięcie.
Dwa gatunki płazów sklasyfikowano jako krytycznie zagrożone, 5 jako zagrożone i 11 jako narażone na wyginięcie.
Wyniki badań pokazują, że bioróżnorodnośc gadów wzrasta w Europie od północy na południe; najwyższą liczbę gatunków płazów znaleziono na półwyspie Bałkańskim. Również półwyspy Iberyjski i Apeniński stanowią ważne stanowiska występowania gadów, podobnie wyspy śródziemnomorskie.
Największa bioróżnorodnośc płazów dotyczy Francji, Niemiec i Czech oraz południowej części Europy wraz z wyspami.
Główną przyczyną wymierania gadów i płazów w Europie jest utrata siedlisk. Inne, równie niebezpieczne zagrożenia dla tych zwierząt to zanieczyszczenia, gatunki inwazyjne i wybijanie przez człowieka (szczególnie dotyczy to węży).
Linki:
Polska Czerwona Księga
http://www.arkive.org - przepiękne zdjęcia i krótkie opisy gatunków zagrożonych wymarciem
